بهترین پستانک برای نوزاد چیست؟

انتخاب پستانک مناسب برای نوزاد، یکی از دغدغه های اصلی والدین است. امروزه انواع بسیار متنوعی از پستانک در بازار وجود دارد و همین باعث می شود والدین هنگام خرید دچار سردرگمی شوند. بسیاری از والدین با سوالات مختلفی درباره جنس، سایز، تاثیر پستانک بر سلامت نوزاد و بهترین زمان برای ارائه پستانک به فرزند خود مواجه میشوند. در این مقاله تلاش میکنیم تمام نکات کلیدی و تخصصی مورد نیاز را بهصورت جامع، علمی و کاربردی بررسی کنیم تا شما بتوانید بهترین تصمیم را برای سلامت و آرامش فرزند دلبندتان بگیرید.

چرا استفاده از پستانک مهم است؟ 

پستانک تنها یک وسیله ساده برای سرگرم کردن کودک نیست، بلکه کاربردهای مختلفی برای نوزادان و حتی والدین دارد. مکیدن برای نوزادان یک غریزه طبیعی و آرامشبخش است که حتی پیش از تولد و در رحم مادر دیده میشود. استفاده از پستانک میتواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:

• آرام کردن نوزاد: مکیدن باعث ترشح اندورفین و ایجاد حس امنیت در نوزاد میشود. در شرایطی که کودک بیقرار یا مضطرب است، پستانک میتواند در مدت کوتاهی آرامش ایجاد کند.
• کمک به خواب بهتر: بسیاری از والدین از پستانک به عنوان روشی برای راحتتر خواباندن کودک استفاده میکنند. مکیدن پستانک، به کودک کمک میکند با آرامش بیشتری بخوابد و حتی دفعات بیدار شدن در شب را کاهش میدهد.
• کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): مطالعات پزشکی متعدد نشان داده اند که استفاده از پستانک در هنگام خواب، احتمال بروز SIDS را به طور معناداری کم می کند. البته لازم است این موضوع را با پزشک کودک در میان بگذارید.
• کمک به مدیریت دردهای لحظه ای: برخی تحقیقات اشاره کرده اند نوزادانی که پستانک دارند در شرایطی که درد خفیف را تجربه میکنند (مانند تزریق واکسن) آرامترند.
• تسهیل جدا شدن از سینه مادر: برای مادرانی که قصد دارند به تدریج نوزاد را از شیر خود جدا کنند، پستانک میتواند نقش جایگزینی محدودی ایفا کند.

با وجود این مزایا، باید به برخی نکات منفی و احتمالی نیز توجه داشت و سعی کرد پستانک را درست، به موقع و بهداشتی استفاده کرد.

ویژگی های یک پستانک خوب 

وقتی صحبت از انتخاب بهترین پستانک برای نوزاد میشود، فاکتورهای زیادی باید در نظر گرفته شوند تا سلامت جسمی و دندانی کودک تضمین شود. هر یک از خصوصیات زیر میتواند تاثیری ویژه بر سازگاری و راحتی نوزاد با پستانک داشته باشد:

1. جنس پستانک 

پستانکها معمولاً از مواد زیر ساخته میشوند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند:

• سیلیکونی: سیلیکون، جنس محبوب برای بیشتر پستانکهای امروزی است. این جنس محکم، بیبو، بدون رنگ و شفاف است. پستانکهای سیلیکونی دوام بسیار بالایی دارند، به راحتی تمیز میشوند و غالباً برای نوزادانی که هنوز دندان ندارند، انتخاب بهتری هستند. سیلیکون حساسیتزا نیست و کمتر باعث واکنش آلرژیک میشود.
• لاتکس: پستانکهای لاتکس نرمتر و انعطافپذیرتر هستند و مکیدن آنها برای بسیاری از نوزادان راحتتر است. با این حال، لاتکس نسبت به سیلیکون عمر کوتاهتری دارد، زودتر شکل اصلی خود را از دست میدهد و میتواند در برخی موارد حساسیتزا باشد. نکته مهم: در صورت مشاهده هرگونه پارگی یا ساییدگی، پستانک لاتکس باید سریعاً تعویض شود.

در کنار این دو جنس اصلی، برخی برندها پستانکهای بدون BPA و مواد مضر تولید میکنند تا خیال والدین از نظر ایمنی راحت باشد.

2. طراحی ارتودنسی 

طراحی صحیح پستانک، تاثیر زیادی بر سلامت دندانها و فک نوزاد دارد. پستانکهای ارتودنسی به گونهای ساخته میشوند که هنگام مکیدن، فشار کمی به کام، دندانها و لثه وارد شده و از بروز مشکلات ارتودنسی در آینده پیشگیری گردد. مهمترین نکات طراحی ارتودنسی پستانک:

• سری تخت و مورب: این طراحی به پخش یکنواخت فشار بر دهان کمک میکند و رشد طبیعی دندانها و فک را مختل نمیسازد.
• شکل متناسب با دهان کودک: یک پستانک خوب باید حتی زمانی که نوزاد دهانش را میبندد، کاملاً درون دهان جا بگیرد و مزاحم تنفس نشود. 
• ضخامت گردن پستانک: گردن نازکتر باعث فشار کمتر به دندانهای جلویی میشود.
• سوراخهای تهویه در بدنه: این سوراخها مانع از رطوبت و تحریک پوست اطراف دهان میشوند.

پیشنهاد میشود حتماً هنگام خرید به تاییدیه ارتودنسی پستانک (توسط مراجع بهداشتی و دندانپزشکی) توجه نمایید.

3. سایز مناسب 

پستانک ها در رده های سنی مختلف دسته بندی و تولید می شوند تا به خوبی در دهان کودک قرار گیرند. سایز نامناسب نه تنها باعث رد کردن پستانک توسط کودک می شود، بلکه می تواند مشکلاتی برای بلع، گفتار یا شکلگیری دندان ها ایجاد کند. نکات مهم:

رده بندی سنی پستانک ها: معمولاً به صورت ۰-۶ ماه، ۶-۱۸ ماه و ۱۸ ماه به بالا مشخص میشوند.

• سایز سری پستانک: سری پستانک باید به اندازهای باشد که نوزاد بتواند آن را بدون مشکل در دهان قرار دهد، اما بزرگ یا کوچک بودن بیش از حد، ممکن است باعث خفگی یا ناراحتی کودک شود.
• وزن و تعادل: پستانک خیلی سنگین میتواند سریع از دهان کودک بیافتد یا موجب خستگی عضلات فک شود.

همیشه سایز توصیه شده توسط سازنده را انتخاب کرده و با رشد کودک، سایز پستانک را به موقع تغییر دهید.

4. ایمنی و استانداردها 

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در خرید پستانک، ایمنی و استاندارد بودن آن است. برخی توصیه ها:

پستانک باید فاقد BPA، BPS و سایر مواد شیمیایی خطرناک باشد.

قطعات پستانک باید به یکدیگر محکم متصل شده و قابلیت جدا شدن و بلعیدن نداشته باشند.

شکل محافظ (گارد) پستانک به گونه ای باشد که بینی کودک کاملاً آزاد باشد و تهویه مناسبی فراهم کند.

همیشه قبل از خرید، راهنمای سازنده و سابقه برند را بررسی و از خرید پستانک های بی کیفیت و ناشناخته اجتناب کنید.

نکات بهداشتی هنگام استفاده از پستانک 

بهداشت پستانک نقش بسزایی در حفظ سلامت نوزاد دارد. عدم رعایت بهداشت میتواند زمینه ساز ابتلا به عفونت های دهان و لثه، مشکلات گوارشی و بیماری های قارچی شود. چند توصیه مهم در این زمینه:

• شستن و ضدعفونی کردن: حتماً قبل از اولین استفاده و پس از هر بار افتادن یا آلوده شدن پستانک، آن را به دقت با آب داغ و مایع مخصوص نوزاد بشویید. همچنین، میتوانید هفتهای یک بار پستانک را بجوشانید یا در دستگاه استریل کننده قرار دهید.
• توجه به ظاهر پستانک: در صورت تغییر رنگ، ایجاد ترک یا سوراخ، پستانک را بلافاصله تعویض کنید. پستانکهای کهنه بستر مناسبی برای رشد باکتریها هستند.
• عدم استفاده از مواد شیرین: برخی والدین برای پذیرفتن پستانک، آن را در عسل یا شکر میزنند؛ این کار کاملاً اشتباه است و موجب پوسیدگی دندان و مشکلات گوارشی میشود. عسل برای نوزادان زیر یک سال حتی میتواند خطر مسمومیت داشته باشد.
• اختصاصی بودن پستانک: هر کودک باید پستانک مخصوص خود را داشته باشد و به هیچ وجه بین فرزندان یا با کودکان دیگر به اشتراک گذاشته نشود.

• نگهداری مناسب: پستانک را همیشه در جعبه یا محفظه تمیز نگه دارید و از قرار دادن آن در مکانهای آلوده خودداری کنید.

با رعایت بهداشت و مراقبت صحیح، خطر بیماریها و مشکلات دهان و دندان در نوزاد به طور چشمگیری کاهش مییابد.

اشتباهات رایج در انتخاب پستانک 

انتخاب و استفاده نادرست از پستانک میتواند منجر به مشکلات متعددی برای کودک شود. متداولترین اشتباهات والدین که باید از آنها اجتناب کنید:

• انتخاب طراحی نامناسب: استفاده از پستانکهایی با شکل غیر استاندارد باعث ناراحتی دهان، افزایش ترشح بزاق و حتی تهوع در کودک میشود. همیشه پستانکهایی حاوی علامت استاندارد و تاییدیه بهداشت را انتخاب کنید.
• استفاده طولانی مدت: مصرف پستانک بیش از زمان توصیه شده (مثلاً بعد از دو سالگی) میتواند سبب بروز مشکلات ارتودنسی، تغییر شکل فک و حتی اختلالهای تکلم شود. محدود کردن تدریجی زمان استفاده از پستانک با بالا رفتن سن ضروری است.
• عدم تعویض به موقع: پستانکها عمر محدودی دارند. تغییر بافت، رنگ، و وجود ترک نشانههایی هستند که باید پستانک تعویض شود. استفاده بیش از حد از یک پستانک مستهلک زمینه را برای رشد قارچ و باکتری فراهم میکند.
• استفاده به عنوان وسیله جایگزین برای تعامل یا تغذیه: پستانک نباید جایگزین محبت و ارتباط مادر و کودک یا وعدههای غذایی باشد.
• عدم توجه به آلرژی یا حساسیت: در صورت بروز واکنش پوستی یا حساسیت، جنس پستانک باید فوراً تغییر پیدا کند.

با اجتناب از این اشتباهات، میتوانید از فواید پستانک بدون تجربه مشکلات رایج و رایج بهره ببرید.

چگونه نوزاد را به استفاده از پستانک عادت بدهیم؟ 

برای برخی والدین، عادت دادن نوزاد به پستانک کار آسانی نیست و نیاز به صبر و دلسوزی دارد. در ادامه، راهکارهایی موثر برای پذیرش پستانک توسط کودک پیشنهاد میشود:

• زمان مناسب انتخاب کنید: بهترین زمان برای ارائه پستانک زمانی است که کودک آرامش نسبی دارد، نه زمانی که گرسنه، گریزان یا به شدت بیقرار است.
• تجربه کردن اشکال مختلف: گاهی نوزاد به فرمی خاص از پستانک بیشتر علاقه نشان میدهد. با آزمون چند نمونه مختلف، پستانک محبوب کودک را بیابید.
• گرم کردن سری پستانک: در بعضی موارد، گرم کردن سری پستانک با آب گرم باعث افزایش تمایل کودک به مکیدن میشود.
• همراهی با محبت و نوازش: ارائه پستانک همزمان با در آغوش گرفتن یا ناز و نوازش کودک تاثیر مثبت دارد.
• صبور باشید: فشار نیاورید و چند بار با فاصله امتحان کنید. برخی کودکان ممکن است بعد از چند روز یا چند هفته پستانک را بپذیرند.

نکته مهم این است که استفاده از پستانک نباید جایگزین شیر مادر یا میلغذا باشد و در صورت بیمیلی شدید، زود دلسرد نشوید و با حوصله روشهای مختلف را امتحان کنید.

بهترین برندهای پستانک در بازار 

در بازار ایران و جهان برندهای متنوع و معتبر زیادی وجود دارند که محصولات استاندارد و با کیفیتی تولید میکنند. شناخت محبوبترین برندها به انتخاب آگاهانه شما کمک میکند:

• اونت (Avent): این برند هلندی پستانکهایی با جنس سیلیکونی درجه یک، طراحی ارگونومیک و تاییدیه ارتودنسی تولید میکند. مدلهای ضد نفخ و ضد حساسیت اونت طرفداران زیادی بین والدین دارد.
• مام (MAM): محصولات MAM اتریشی با مواد ضد حساسیت، سایزهای مختلف و طراحی زیبا یکی از گزینههای محبوب در بین مادران تازه کار است.

هنگام انتخاب برند حتما تجربه کاربران، توصیه پزشک و استانداردهای ایمنی را مدنظر قرار دهید. برای فروشگاههای مطمئن و معتبر (آنلاین یا حضوری) ارزش ویژه قائل شوید تا از اصالت کالا مطمئن باشید.

کلام آخر

انتخاب بهترین پستانک برای نوزاد نیازمند دقت، دانش و در نظر گرفتن شرایط اختصاصی کودک است. هدف از ارائه این راهنما، آگاهسازی والدین برای انتخابی سالم و اصولی است تا ضمن اطمینان از آرامش نوزاد، سلامت دهان و دندان او نیز تضمین شود. گام نهایی حفظ بهداشت و تعویض به موقع پستانک است؛ هرگز از محصولات بدون استاندارد و مشکوک استفاده نکنید و در صورت وجود هرگونه سوال یا نگرانی، موضوع را با پزشک کودکتان در میان بگذارید. مطالعه تجربه دیگر والدین و کسب اطلاعات بیشتر از منابع معتبر میتواند تصمیم شما را کاملتر کند.