دستهبندی نشده
برای رفع زردی نوزاد مادر چه بخورد؟
12
آگوست
آگوست
زردی نوزاد یکی از شایعترین مشکلات روزهای نخست تولد است که معمولاً به دلیل افزایش سطح بیلیروبین در خون ایجاد میشود. این ماده زرد رنگ، حاصل تجزیه گلبولهای قرمز خون است و اگر کبد نوزاد هنوز به اندازه کافی بالغ نشده باشد، نمیتواند بیلیروبین را بهسرعت دفع کند. در بیشتر موارد، زردی خفیف و موقتی است، اما تغذیه صحیح مادر در دوران شیردهی میتواند نقش مهمی در کاهش سطح بیلیروبین و بهبود وضعیت نوزاد ایفا کند. در این مقاله بهطور کامل بررسی میکنیم که مادر چه بخورد تا زردی نوزاد سریعتر برطرف شود و چه نکات تغذیهای را باید رعایت کند.
نقش تغذیه مادر در بهبود زردی نوزاد
کیفیت شیر مادر تا حد زیادی وابسته به رژیم غذایی اوست. هر آنچه مادر مصرف میکند، بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به نوزاد منتقل میشود. مواد مغذی موجود در شیر میتوانند به تقویت عملکرد کبد نوزاد، بهبود سیستم ایمنی و افزایش سرعت دفع بیلیروبین کمک کنند. از طرف دیگر، کمبود آب یا مصرف غذاهای سنگین و چرب ممکن است بار اضافی به بدن مادر و در نتیجه به نوزاد وارد کند. بنابراین داشتن یک برنامه غذایی متعادل و متنوع برای مادر شیرده ضروری است.
خوراکیهای مفید برای مادر شیرده جهت رفع زردی نوزاد
برای اینکه نوزاد دچار زردی نشود یا زردی او به موقع درمان شود، مادر می تواند برخی مواد غذایی را استفاده کند. در این بخش چند نوع از مواد غذایی مورد نیاز مادر را برایتان آورده ایم.
۱. سبزیجات برگ سبز تازه
سبزیجاتی مانند اسفناج، جعفری، گشنیز، کلمبرگ و کاهو سرشار از ویتامین C، کلروفیل و مواد آنتیاکسیدانی هستند. این ترکیبات به سمزدایی کبد کمک کرده و باعث میشوند بدن مادر بهتر بتواند مواد زائد را دفع کند. مصرف سبزیجات برگسبز همچنین به بهبود گوارش مادر کمک کرده و باعث افزایش فیبر در رژیم غذایی میشود که برای سلامت کلی دستگاه گوارش ضروری است. بهتر است سبزیجات به صورت تازه، بخارپز یا در قالب سالاد مصرف شوند تا بیشترین مقدار مواد مغذی حفظ شود.
۲. میوههای تازه و آب دار
میوههای آبدار مانند پرتقال، سیب، هندوانه، گلابی، توتفرنگی و گریپفروت به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامین C و آب، میتوانند به هیدراته نگه داشتن بدن مادر و کمک به دفع سموم از طریق ادرار کمک کنند. مصرف میوهها همچنین باعث افزایش سطح آنتیاکسیدانها در بدن مادر شده و در نهایت به بهبود کیفیت شیر کمک میکند. توصیه میشود میوهها بهصورت تازه و کامل مصرف شوند تا فیبر موجود در آنها نیز حفظ شود.
۳. آب کافی و مایعات طبیعی
آب نقش حیاتی در سلامت مادر و نوزاد دارد. کمآبی میتواند باعث کاهش تولید شیر و افزایش غلظت آن شود که ممکن است برای نوزاد مطلوب نباشد. مادر شیرده باید روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب یا مایعات سالم مانند آبمیوه طبیعی و دمنوشهای ملایم (مثل بابونه یا گلگاوزبان با مشورت پزشک) مصرف کند. نوشیدن مایعات گرم میتواند به آرامش مادر کمک کند و حتی جریان شیر را بهبود بخشد.
۴. غذاهای غنی از پروتئین با هضم آسان
پروتئین برای ترمیم بافتها، ساخت آنزیمها و عملکرد کلی بدن ضروری است. در دوران شیردهی، نیاز به پروتئین افزایش مییابد. منابع پروتئین با هضم آسان مانند مرغ بخارپز، ماهی کمچرب، تخممرغ آبپز و حبوبات پخته (مثل عدس و نخود) میتوانند به تولید شیر با کیفیت بالاتر کمک کنند. این مواد علاوه بر پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی لازم برای رشد و سلامت نوزاد را نیز تأمین میکنند.
۵. غذاهای سرشار از فیبر
فیبر نقش مهمی در پیشگیری از یبوست، بهبود عملکرد روده و کمک به دفع سموم دارد. غلات سبوسدار مانند نان سبوسدار، برنج قهوهای و جو دوسر (اوتمیل) انتخابهای خوبی هستند. فیبر علاوه بر بهبود گوارش، باعث ایجاد احساس سیری طولانیتر نیز میشود که به تنظیم اشتها کمک میکند.
خوراکیهایی که مادر باید در زمان زردی نوزاد محدود یا حذف کند
برای کمک به عملکرد بهتر کبد و جلوگیری از ایجاد التهاب یا فشار اضافی بر بدن نوزاد، برخی مواد غذایی باید محدود شوند:
- غذاهای چرب و سرخشده (مثل فستفودها)
- نوشابهها و نوشیدنیهای صنعتی حاوی قند و افزودنی
- شیرینیها و دسرهای پرقند
- غذاهای پرادویه و خیلی تند
- کنسروها و غذاهای فرآوریشده
این خوراکیها میتوانند باعث ایجاد التهاب و اختلال در عملکرد کبد شوند و روند بهبود زردی نوزاد را به تأخیر بیندازند.
جدول پیشنهادی رژیم غذایی روزانه مادر شیرده با نوزاد مبتلا به زردی
| وعده غذایی | مواد غذایی پیشنهادی |
| صبحانه | نان سبوسدار، تخممرغ آبپز، یک لیوان شیر کمچرب یا شیر سویا، خیار یا گوجه تازه |
| میانوعده | میوه تازه (سیب یا پرتقال) + یک لیوان آب |
| ناهار | مرغ بخارپز یا ماهی کمچرب، سبزیجات بخارپز (مثل کلم بروکلی و هویج)، برنج قهوهای |
| میانوعده | مغزها (بادام یا گردو) + یک لیوان آب یا دمنوش ملایم |
| شام | سوپ سبزیجات یا عدسپلو با سبزیجات تازه |
| قبل خواب | یک لیوان شیر ولرم یا دمنوش ملایم (با مشورت پزشک) |
نکات مهم برای تغذیه مادر شیرده
- وعدههای غذایی کوچک و مکرر مصرف کنید تا فشار کمتری بر دستگاه گوارش وارد شود.
- از مصرف الکل و سیگار بهشدت خودداری کنید.
- قبل از مصرف هر نوع گیاه دارویی یا دمنوش، با پزشک مشورت کنید.
- خواب کافی و مدیریت استرس برای تولید شیر سالم و پرکیفیت ضروری است.
سوالات متداول
۱. آیا خوردن آب هویج برای رفع زردی نوزاد مفید است؟
بله، آب هویج حاوی ویتامین A و آنتیاکسیدانهاست و میتواند به سلامت کبد کمک کند، اما نباید در مصرف آن زیادهروی شود.
۲. آیا مادر میتواند در زمان زردی نوزاد شیرینی بخورد؟
مصرف گاهبهگاه شیرینیهای خانگی اشکالی ندارد، اما قند زیاد میتواند برای سلامت کبد مضر باشد و بهتر است محدود شود.
۳. آیا خوردن چای برای مادر شیرده مجاز است؟
چای سیاه در مقادیر کم مشکلی ایجاد نمیکند، اما بهتر است بهجای آن از دمنوشهای ملایم و بدون کافئین استفاده شود.
۴. آیا رژیم غذایی مادر بهتنهایی میتواند زردی نوزاد را درمان کند؟
رژیم غذایی صحیح میتواند روند بهبود را تسریع کند، اما جایگزین معاینه و درمان پزشکی نیست. در صورت بالا بودن زردی، باید حتماً تحت نظر پزشک درمان انجام شود.
